İstanbul, Türkiye – İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafından 2012 yılında başlatılan Akıllı Bisiklet Kiralama Sistemi (İSBİKE), şehirde bisikletli ulaşımı teşvik etme amacıyla hayata geçirilmişti. Ancak sistem, 2022 yılından bu yana adeta bir gözden düşmüş durumda. Şu an itibarıyla, İSBİKE, bir buçuk yıldan fazla bir süre boyunca hizmet veremiyor ve sistemin bisikletleri Kartal’da, boş ve hurdaya terkedilmiş alanlarda unutulmuş bir halde bulunuyor.
Kapalı Bir Sistem: İSBİKE’nin Durumu
İstanbul’da hareketliliği artırmak isteyen İBB, İSBİKE uygulamasını 2023 yılının sonlarında kapattı. Kullanıcılar, mobil uygulamaya giriş yapmaya çalıştıklarında “Bakım-onarım dönemine girilmiştir” mesajı ile karşılaşıyorlar. Bu çalışma döneminde, yüzlerce bisiklet, Kartal Soğanlık Yeni Mahalle’de bulunan İBB Ulaşım Dairesi’ne bağlı hurdalık alanda bekletiliyor.
Etrafı brandalarla çevrili olan bu alanda, sıralanan bisikletlerin uzun süre dış etkenlere maruz kaldığı ve bu nedenle deforme olduğu ve arasından otların fışkırdığı gözlemleniyor. Bu durum, bisikletlerin bakım ve koruma altına alınmadığını açıkça ortaya koymakta.
Belirsizlik Hâkim
İSBİKE sisteminin yeniden faaliyete geçmesiyle ilgili süreç belirsizliğini koruyor. Belediye kaynaklarından alınan bilgiye göre, yeni sistemin kurulabilmesi için gerekli yönetmelik süreçlerinin tamamlanması gerekiyor. İlgili firmalar başvuru yaptıklarında, 90 gün içinde bisikletlerini kullanıma sunmaları planlanıyor. Ancak, bu süreçle ilgili net bir takvim henüz açıklanmadı.
Meclis Gündeminde
İSBİKE’nin mevcut durumu, İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nde de sık sık gündeme geliyor. 12 Aralık 2024 tarihinde yapılan oturumda, sistemin çalışmaması üzerine bir soru önergesi verildi. Beşeri kaynakların yetersizliği ve ortaya çıkan sorunlar, mecliste tartışmalara neden oluyor.
30 Mart 2024 tarihinde yapılan bir açıklamada, mevcut bisikletlerin güncel donanım ve yazılıma ihtiyaç duyduğu vurgulandı. İBB’nin belirtilerine göre, Paylaşımlı Bisiklet Yönetmeliği’nin 12 Mart 2025’te revize edilerek Meclis’ten geçirilmesi ve projenin 2025 yılının ilk yarısında hayata geçirilmesi planlanıyor.
Yönetmelik Üzerine Tartışmalar
Paylaşımlı Bisiklet Yönetmeliği, İBB tarafından şimdiye kadar üç kez revize edildi, son düzenleme 17 Temmuz’da yapılan oturumda oy çokluğuyla kabul edildi. AK Partili Meclis Üyesi Muhammet Kaynar, yönetmeliğin halen kanuna aykırılık içerdiğini ve bu aşamalarda binlerce bisikletin sahadan toplandığını vurgulayarak bu durumun önüne geçmek gerektiğini ifade etti. “Hükümler hem üst düzenlemelere aykırı hem de ihalede rekabeti engelleyici özellikler taşıyor. Gelin birlikte çalışalım, doğru bir düzenlemeyi tek seferde çıkaralım” dedi. Bu tartışmalar, şehirde bisikletlilerin karşı karşıya olduğu engelleri ve belediye bütçesindeki belirsizlikleri bir kez daha gözler önüne seriyor.
Bunların yanı sıra, bisiklet kullanımını teşvik etmek amacıyla alınacak yeni önlemler ve stratejiler, İstanbul’un yoğun trafiğinde bisikletli ulaşımın önemi açısından büyük bir fırsat sunuyor. Ancak mevcut durum herkes için büyük bir hayal kırıklığı yaratmakta. Şimdi gözler, İBB’nin yapacağı yeni açıklamalara ve sistemin ne zaman hayat bulacağına çevrildi.